กว่า 7 ปีแล้วที่เราเปิดร้าน Husband and Wife มา นั่นแปลว่าความสนใจในกล้องฟิล์ม ก็อยู่มาราวๆนั้น และขึ้นสูงสุดในช่วงปี 2019
มีคำว่า “ขึ้นสูงสุด” แปลว่ามันกำลังลงใช่มั้ย ?
ใช่! ณ วันนี้เรากล้าพูดได้เลยว่ามันเป็นอย่างนั้น ไม่ว่าจะด้วยราคาฟิล์มที่สูงขึ้นมาก โควิดที่เกิดขึ้นต่อเนื่องจนร้านล้างฟิล์มหลายร้าน ล้มหายตายจากกันไป เพราะไม่สามารถออกไปถ่ายรูปได้
ผ่านมาจนถึงปีนี้ 2021 กลายเป็นตลกร้ายคือ อยู่ๆในเมืองไทยก็เกิดจะฮิตกล้องดิจิตอลที่ย้อนลงไป 5-10 ปี จนเราอยากรู้เลยต้องวิเคราะห์ และหาข้อมูล (จริงๆแล้ว ราวๆ 5 ปี ไม่น่าเรียกว่า”เก่า”นะ )
จากการหาข้อมูลแบบพยายามที่สุดเท่าที่จะทำได้ เรายังไม่เจอบทความหรือข่าวในเชิง Gen Z สนใจกล้องดิจิตอลที่ตกรุ่น ก็ยังมีแต่การวิเคราะห์ต่อกล้องฟิล์ม กล้องใช้แล้วทิ้ง อยู่ดี
ต้องเข้าใจก่อนว่า ถืงแม้ว่าข้อมูลจะเข้าถึงด้วยเวลาพร้อมกัน แต่ในเชิงเทรนแล้ว เราก็ยังตามประเทศที่กำหนดเทรน อเมริกา เกาหลี ญี่ปุ่น หรือในยุโรป ที่ศิลปินนำมาใช้ผลิตงานมากมายจนปัจจุบัน เป็นต้น
เมื่อตอนเทรนกล้องฟิล์มกำลังจะมาในไทย เราจะเริ่มเห็นบทความ หรือการใช้งานให้เห็น แต่ในกล้องดิจิตอลรุ่นเก่า ยังไม่เจออะไรแบบนั้น
เลยสันนิษฐานได้ว่า สิ่งนี้เกิดขึ้นเฉพาะในประเทศไทย ซึ่งคำถามต่อมาว่า แล้วมันเกิดขึ้นมาจากอะไร
การนำสินค้ากล้องฟิล์มเข้ามาขาย ส่วนใหญ่นำมาจากญี่ปุ่น โดยมาเป็นแบบ Junk คือขยะสินค้าที่ไม่ใช้แล้ว
เข้าใจวัฒนธรรมญี่ปุ่นนิดนึง เค้าจะทิ้งของที่ไม่ใช้แล้ว หรือถึงอายุที่ควรทิ้ง แม้ว่าจะยังใช้งานได้อยู่ ตั้งแต่ของเล็กไปถึงรถยนต์ เหตุผลนึงคือพื้นที่ที่มีจำกัด
กลับมาที่ Junk เหล่านี้ คือ Junk ที่เห็นว่ามีของอะไรบ้าง แต่ไม่รู้ว่าใช้ได้หรือไม่ได้
ในช่วงแรก กล้องที่เก่ามากๆจึงถูกนำเข้ามามากกว่ากล้องคอมแพค เก่าราวๆ ’60-’70s จะเห็นได้เลยว่าช่วงแรกที่กล้องฟิล์มเริ่มฮิต จะเป็น rangefinder บ้าง Zone focus บ้าง (เป็นเหตุผลที่มีการใช้ Rangefinder กับตัวละครใน “Hormones” ปีแรก)
ช่วง 2-3 ปีแรก จึงเป็นความฮิตในกล้องประมาณ Olympus 35 โน่นนั่นนี่, Minolta Hi-matic โน่นนั่นนี่, Yashica Electronic 35 ฯลฯ
คือฮิตตาม Junk ที่ถูกส่งมา และไม่ใช่เฉพาะประเทศเรา มันถูกส่งไปทั่วโลก รวมไปถึงในญี่ปุ่นเองก็ไม่เคยหายไปไหน
จนมันมีกล้องคอมแพคเพิ่มเข้ามา เพราะของมันเริ่มน้อยลงๆ แล้วกลายเป็นว่ากล้องคอมแพคเกิดเป็นความฮิตพร้อมกันทั่วโลก
ต้องเข้าใจอีกอย่างคือ ราคาที่เราซื้อกัน มันเป็นราคากลางที่พอๆกันทั่วโลก นั่นแปลว่ามันมีการกำหนดราคามาจากประเทศต้นทาง
ย้อนกลับมาสู่กล้องดิจิตอลเก่า มันมายังไง? เจ้ากล้องพวกนี้จริงๆมีมาตลอด ถ้าคุณไปเดินตลาดมือสอง เช่น คลองถม, ปัฐวิกรณ์ เป็นต้น แต่มันเข้ามามากขึ้นจากการใส่ร่วมมากับ Junk เพราะ Demand กล้องฟิล์มมากจน Supply มันก็มีจุดหมด เป็นส่วนนึงที่ราคากล้องสูงขึ้น
การใส่กล้องดิจิตอลเก่ารวมมากับ Junk กลายเป็นของเหลือที่หาทางออกไม่ได้ จึงต้องหาวิธีจัดการ
เอาจริงๆไม่อยากมองในแง่ร้ายว่ามีการปั่นตลาดขึ้นมา เราเองทดลองหยิบกล้องดิจิตอลสมัยปี 2005 (จริงๆมี 1999 แต่ปลุกไม่ขึ้น) มาลองเล่นดู เราพบว่าเราไม่อินอะไรเลย ซึ่งมันปัจเจกมาก ส่วนตัวมองว่าให้ผลเดียวกัน และยังเอื้อให้เกิดวัฒนธรรม Chimp (ถ่ายไปดูจอไป) ไม่ต่างกัน แต่โอเคล่ะ มันก็รสนิยมใครรสนิยมมัน
ในทัศนคติเรา Pixel คือ Pixel มันถูกนำมาทำไฟล์ หรือ Preset ยังไงก็ได้ ไม่มีความท้าทายใดๆ ให้มีความรู้สึกร่วม ถ่ายแล้วก็ดูได้เลย
เราเลยมองไม่เห็นอนาคตของสิ่งนี้ ซึ่งไม่ได้แปลว่าเราถูกนะ แต่มันไม่ make sense และสักวันก็อาจจะเกิดขึ้นโดยที่เราเข้าใจผิดก็ได้
แต่ก็มีความ make sense นึงที่เป็นไปได้คือ เด็กยุค gen z เกิดมาพร้อม หรือโตมาพร้อมกล้องดิจิตอล มันก็อาจจะมีความ Nostagic กับพวกเค้า ดูเป็นเหุผลที่เป็นไปได้มากสุด
ท้ายที่สุด สิ่งที่สำคัญมากที่สุดของภาพถ่ายที่เราให้ความสำคัญที่สุดคือการ Print ออกมา คุณเคยเห็นภาพที่ถูก Print จากไฟล์ดิจิตอลรุ่นเก่ามั้ย? Pixel มันดูแตกยับ หรือสีแดงของกล้องดิจิตอลยุคก่อนมั้ยที่ห่างไกลจากความจริง (สีแดงเป็นสีที่ยากที่สุดที่จะทำให้ออกมาดีเท่าฟิล์ม)
เราไม่สามารถตัดสินได้ว่ามันจะเกิดอะไรขึ้นต่อไป แต่ในการทดลองและคาดเดา มันก็เป็นไปตามที่เขียนมา
ใครใคร่ใช้อะไรใช้ อันนี้ถือว่าเข้าใจตรงกัน บทความนี้จึงเป็นวิเคราะห์จากที่รวบรวมมา
foot note | ต้องขอบคุณประเด็นนี้นะ ที่ทำให้เรากลับมาเขียนบล็อกอีกครั้ง
บทความ โดย SUN
ผู้สนับสนุนหลัก Husband and Wife Shop
จำหน่ายอุปกรณ์ถ่ายภาพฟิล์มกล้องอุปกรณ์ล้างฟิล์มสแกนฟิล์มและบริการต่างๆ
